Bij het varen met een boot is in Nederland in veel gevallen geen enkele opleiding vereist. Lekker makkelijk dus? Maar betekent dat dan ook dat varen zó makkelijk is dat je er niets voor hoeft te kennen en kunnen?
Om eerlijk te zijn: nee zo makkelijk is het niet. Bovendien: als het mis gaat ben je als schipper wél verantwoordelijk. Dus is het altijd nuttig om de verkeersregels te kennen en het schip zo te leren beheersen dat je schade zoveel mogelijk voorkomt. Dat vaart ook een stuk relaxter.
Zodra je gaat reizen met een boot en in het buitenland komt zijn de regels anders en wordt het halen van 'papiertjes' eigenlijk onvermijdelijk. Wanneer je een reisboot kiest die snel kan varen zijn die papieren ook in Nederland verplicht. Dat is niet erg want het is slim om er voor te zorgen dat je weet waar je mee bezig bent en dan zijn die examens een bijzaak.
De verkeersregels ga je tóch bestuderen want je wil weten wie je voorrang moet geven en wat die boeien in het water betekenen. Als je dan slaagt voor een toets daarover krijg je vaarbewijs 1. Het halen van een vaarbewijs is dus veel makkelijker dan het halen van een rijbewijs: je hoeft er geen meter voor te (kunnen) varen.
Het varen zélf is onder normale weersomstandigheden niet ingewikkeld maar het wegvaren en afmeren zijn vaardigheden die je beter rustig kunt oefenen. Tenslotte ging de eerste parkeersteek achteruit met de auto waarschijnlijk ook niet helemaal vlekkeloos en als je een camper van 7 meter zou kopen 'tik' je die de eerste keer ook niet even achteruit de oprit op om maar te zwijgen van caravans. Verplicht is dit oefenen dus niet: maar het helpt wel bij het voorkomen van schade en stress.
Dat leren varen kun je snel doen én leuk maken door theorie en praktijk te combineren met een 'test-vaart' met de boot die je wil gaan huren of kopen. Theorie wordt nu eenmaal duidelijker als je het toepast. Of je een schip fijn vindt varen wordt snel duidelijk bij het varen, met name als je er mee leert weg varen en afmeren. Verder....
Veilig leren varen is meer dan het leren 'besturen' van een schip. Er gaat niet zo gek veel fout bij het varen maar de dingen die fout gaan zijn vaak het gevolg van menselijke fouten. In de beroepsvaart zijn er veel verplichte opleidingen die daarop betrekking hebben. Voor de recreatieve schipper zijn er nauwelijks cursussen. Het leren moet grotendeels door 'vallen en opstaan'. Als bootreiziger is het belangrijk veilig te leren varen in onbekende omstandigheden. Als je nou zou kunnen leren van de fouten van anderen zou dat wel prettig zijn. Wat moet je doen om zelf 'vallen' zoveel mogelijk te vermijden en veilig te leren varen? Verder......
Meer leren over varen is een behoefte die vanzelf in de praktijk ontstaat: er zijn niet altijd officiële cursussen voor maar door te lezen, ervaringen uit te wisselen met andere 'bootreizigers' en het af en toe bijwonen van een lezing of een workshop kun je een hoop wijzer en kundiger worden. En juist die workshops kunnen erg leuk zijn omdat je samen met anderen praktisch bezig bent. Verder....
De opleidingssystematiek voor het varen is in Nederland verre van optimaal. Voor het vaarbewijs 1 en 2 wordt je gedwongen deels verouderde en niet erg relevante kennis op te nemen en te reproduceren op het examen. Er is te weinig praktijk training en er is geen cultuur van het leren van fouten. We kunnen daar op deze web-site hoogsten een bijdrage leveren maar wat we ook kunnen is partijen bij elkaar brengen om zinnig op te leiden en het leren van fouten' te vergroten.